De veelzijdige toepassingen van ammoniumbenzoaat in de voedings- en farmaceutische industrie
Ammoniumbenzoaat is een chemische stof die in een breed scala aan producten wordt gebruikt. Zowel in de voedings- als in de farmaceutische industrie speelt deze stof een belangrijke rol. In deze blogpost gaan we dieper in op de eigenschappen en toepassingen van ammoniumbenzoaat.
De structuur en eigenschappen van ammoniumbenzoaat
Ammoniumbenzoaat is het zout van benzoëzuur en ammonium. De chemische formule is (NH4)C6H5COO. Deze stof komt bij kamertemperatuur voor als een wit, kristallijn poeder en is goed oplosbaar in water. Ammoniumbenzoaat heeft een licht zure smaak en een zwakke, karakteristieke geur.
Tot de belangrijkste eigenschappen van ammoniumbenzoaat behoren:
- Antimicrobiële werking: Ammoniumbenzoaat remt de groei van bacteriën, gisten en schimmels. Daarom wordt het gebruikt als conserveermiddel.
- pH-bufferfunctie: In waterige oplossing werkt ammoniumbenzoaat als een buffer en stabiliseert het de pH-waarde.
- Geur- en smaakneutraliteit: De stof heeft zelf slechts een lichte eigen geur en smaak, zodat het aan levensmiddelen kan worden toegevoegd zonder hun sensorische eigenschappen te beïnvloeden.
- Thermische stabiliteit: Ammoniumbenzoaat is stabiel tot temperaturen van ongeveer 200°C en ontleedt pas bij hogere temperaturen.
Toepassingen in de voedingsindustrie
In de voedingsindustrie is ammoniumbenzoaat vooral belangrijk als conserveermiddel. Het wordt gebruikt om de groei van micro-organismen zoals bacteriën, gisten en schimmels in levensmiddelen te remmen en zo hun houdbaarheid te verlengen.
Typische toepassingsgebieden in levensmiddelen zijn:
- Dranken (sappen, frisdranken, wijnen)
- Delicatessensalades en dressings
- Broodbeleg en jam
- Zuivelproducten zoals yoghurt en kwark
- Bakkerijproducten
- Diepvriesproducten
Ammoniumbenzoaat is geschikt als conserveermiddel omdat het vooral effectief is in de voor levensmiddelen typische pH-bereiken tussen 3 en 6. Bovendien heeft het het voordeel dat het smaak- en geurneutraal is en de sensorische eigenschappen van de levensmiddelen niet aantast.
Dosering en wettelijke voorschriften
In de EU is het gebruik van ammoniumbenzoaat in levensmiddelen geregeld in Verordening (EG) nr. 1333/2008. Volgens deze verordening mag het alleen in bepaalde levensmiddelcategorieën en in beperkte hoeveelheden worden gebruikt. De toegestane maximumhoeveelheid bedraagt in de meeste gevallen 500 mg/kg. Alleen in sommige dranken is tot 600 mg/kg toegestaan.
De exacte dosering hangt af van het betreffende levensmiddel en de opslagomstandigheden. In de praktijk wordt ammoniumbenzoaat meestal gebruikt in concentraties tussen 100 en 300 mg/kg. Hogere hoeveelheden zijn over het algemeen niet nodig, omdat de antimicrobiële werking al bij lage doses optreedt.
Toepassingen in de farmaceutische industrie
Naast de voedingsindustrie wordt ammoniumbenzoaat ook gebruikt in de farmaceutische industrie. Hier wordt het vooral gebruikt als hulpstof in verschillende geneesmiddelformuleringen.
Tot de belangrijkste farmaceutische toepassingen behoren:
- Oplosmiddel in vloeibare geneesmiddelvormen
- pH-buffer in injectieoplossingen
- Conserveermiddel in oogdruppels en -zalven
- Stabilisator in crèmes en zalven
Als oplosmiddel maakt ammoniumbenzoaat de bereiding mogelijk van homogene, heldere oplossingen van slecht oplosbare werkzame stoffen. In injectieoplossingen dient het om de pH-waarde binnen het fysiologische bereik te houden. In oogpreparaten en huidcrèmes voorkomt het de groei van micro-organismen en draagt het zo bij aan de productstabiliteit.
Ook in de farmacie profiteert men van de gunstige eigenschappen van ammoniumbenzoaat: het is goed verdraagbaar, smaak- en geurneutraal en thermisch stabiel. Bovendien is het in veel landen toegelaten als hulpstof in geneesmiddelen.
Veiligheid en onschadelijkheid
Ammoniumbenzoaat wordt als veilig en onschadelijk beschouwd wanneer het in de voorgeschreven hoeveelheden wordt gebruikt. Het is noch kankerverwekkend, noch reproductietoxisch. Ook allergische reacties komen zeer zelden voor.
Alleen in zeer hoge doses kan ammoniumbenzoaat maagklachten veroorzaken. Daarom is het belangrijk om de wettelijk vastgestelde maximumhoeveelheden aan te houden. Bij correct gebruik vormt de stof geen gezondheidsrisico voor consumenten.
Conclusie
Ammoniumbenzoaat is een veelzijdig inzetbare chemische stof met belangrijke functies in de voedings- en farmaceutische industrie. Als conserveermiddel verlengt het de houdbaarheid van levensmiddelen zonder hun smaak of geur te beïnvloeden. In geneesmiddelen dient het als hulpstof voor de bereiding van stabiele formuleringen.
Dankzij zijn antimicrobiële werking, pH-bufferfunctie en onschadelijkheid bij correcte dosering is ammoniumbenzoaat niet meer weg te denken uit de moderne productie van levensmiddelen en geneesmiddelen. Het draagt in belangrijke mate bij aan de kwaliteit en veiligheid van deze producten.









